- μπλουζ
- Είδος αφροαμερικάνικου τραγουδιού που εμφανίστηκε στις Ηνωμένες Πολιτείες κατά τη διάρκεια του πρώτου μισού του 19ου αι. και εξελίχτηκε στην αρχική του μορφή ως μ. της υπαίθρου (country blues) και αργότερα, κατά το τέλος του αιώνα, ως μ. της πόλης (city blues), φτάνοντας στη χρυσή εποχή του μεταξύ 1910 και 1930, με τον χαρακτηρισμό του κλασικού πια μ. Στο μ. συμβάλλουν μουσικά και ψυχολογικά χαρακτηριστικά του spiritual (νέγρικου τραγουδιού θρησκευτικής έμπνευσης) του work song (νέγρικου τραγουδιού της δουλειάς), καθώς επίσης των minstrel songs (τραγουδιών των περιπλανώμενων θιάσων από νέγρους ή μεταμφιεσμένους λευκούς) και της μπαλάντας ευρωπαϊκής προέλευσης που διαδόθηκε στις Ηνωμένες Πολιτείες κατά τον 19o αιώνα. Η λέξη καθ’ εαυτή σημαίνει τη λυπημένη, μελαγχολική διάθεση.
Τη μορφή του μ. αποτελεί η στροφή από δώδεκα μέτρα, διαιρούμενα σε τρεις φάσεις που χαρακτηρίζεται μεταξύ άλλων, από τις λεγόμενες blue notes (γαλάζιους φθόγγους) που υποδηλώνουν μια κλίμακας με ιδιαίτερα διαστήματα, που χρησιμοποιείται κατεξοχήν στο μ.
Ο χαρακτήρας του μπορεί να είναι τραγικός, λυρικός, ειρωνικός, μερικές φορές ακόμα και χιουμοριστικός. Οι στίχοι των μ. - τόσο των country όσο και των city blues - είναι συνήθως υψηλής ποιητικής αξίας και εκφράζουν τον κόσμο της φυλετικής διάκρισης, της φτώχειας, της πίκρας και ταυτόχρονα της ελπίδας των νέγρων της Αμερικής. Τόσο ως μουσική, όσο και ως έκφραση μιας ψυχικής κατάστασης, το μπλουζ έπαιξε αποφασιστικό ρόλο στη γένεση και ανάπτυξη της μουσικής τζαζ, που διαμορφώθηκε αρχικά γύρω από τους μεγάλους μουσικούς τζαζ και τραγουδιστές μπλουζ. Μεταξύ αυτών πρέπει να αναφερθεί, εκτός από τη «Μα» Ρέινι, τη «μητέρα των μπλουζ» στις αρχές του 20ού αι., η μεγάλη Μπέσι Σμιθ, η οποία κατά τη δεκαετία 1920 - 1930 κατέστησε το μ. δημοφιλές σε διεθνές επίπεδο με την πετυχημένη εγγραφή του σε δίσκους. Μεταξύ των συνθετών του μ., ο πιο ονομαστός είναι ο Γουίλιαμ Κρίστοφερ Χάντι (1873 - 1958), δημιουργός του Saint Louis Blues (1914).
Η Γερτρούδη Ραίηνυ, η επονομαζόμενη «Μα» Ρέινι ή μητέρα του μπλουζ? μια από τις μεγαλύτερες ερμηνεύτριες του μπλουζ.
Η Μπέσυ Σμιθ μια από τις μεγαλύτερες ερμηνεύτριες του μπλουζ. Η μεγάλη εξάπλωση του μπλουζ πολλά οφείλει στη δημοτικότητα των ερμηνευτών του και στην ευκολία επικοινωνίας με το κοινό.
* * *τοάκλ.1. ονομασία αμερικανικών τραγουδιών νεγρικής προέλευσης με μελαγχολική και παθητική μουσική2. είδος λικνιστικού χορού σε αργό ρυθμό.[ΕΤΥΜΟΛ. < αμερικ. blues < blu (devil)s «μελαγχολική διάθεση»].
Dictionary of Greek. 2013.